08-02-2009
Moeilijk leven
Niet iedereen heeft een leven achter de rug met alleen maar fijne momenten. De meeste mensen hebben op hun levensweg heel wat meegemaakt. Omdat het ze overkwam en soms omdat zij daar zelf schuld aanhadden. Zij gingen bijvoorbeeld niet goed om met hun partner en hun kinderen. Hebben op beslissende momenten verkeerde keuzes gemaakt. Bij de uitvaart van zulke personen loopt het niet storm. Tien tot vijftien mensen komen er dan. In veel gevallen voelt niemand de behoefte om te spreken. Wat moet je zeggen? Wanneer ik zo'n uitvaart uitvoer en merk dat niemand iets wil zeggen, doe ik de mensen een voorstel. "Als we straks in de aula zijn mag u gewoon op de stoel blijven zitten en dan zal ik u wat vragen over de overledene". Dat vinden de mensen een veilig voorstel. Alle keren dat ik dit heb toegepast werkte het wonderwel. Na de startvraag: "wat heeft de overledene voor u betekent", komt een antwoord van iemand dat aangevuld of weersproken wordt door een ander. Door als "gespreksleider" goed op te letten weet ik iedereen erbij te betrekken en ontstaat een compleet beeld van de overledene. Een beeld waarin naast de vaak vele negatieve aspecten ook positieve zaken naar voren komen. De aanwezigen beamen na afloop vaak dat ze op deze manier recht hebben gedaan aan de overledene, ook al had deze een moeilijk leven.